Bảo tàng Tố Hữu
Tác phẩm

       ĐƯỜNG SANG NƯỚC BẠN

Đường sang nước bạn chiều xuân
Con tàu liên vận vui chân dặm trường
Đồng Đăng đây, nọ Bằng Tường
Song song đôi mặt như gương với hình
Bên ni biên giới là mình
Bên kia biên giới cũng tình quê hương…

                        *
                    *      *

Chào Trung Quốc, giang sơn hùng vĩ
Quê Hồng quân vạn lý trường chinh!
Hôn các anh xưa, những người chiến sĩ
Đầu đỏ ngôi sao, không sợ thác ghềnh
Từ Giang Tây lên Thiểm – Cam – Ninh
Ăn tuyết nằm sương, mặt đầy máu bụi
Lòng mạnh hơn sông, gan to hơn núi
Vai làm thang, lưng làm cầu
Rừng thẳm sông sâu
Không thể gì ngăn được!
Ôi tiếng sáo của Ly Quê thuở trước
Hồng quân đi đến đâu
Sông phải rẽ nước
Núi phải cúi đầu!
1

Các anh đi, lay động địa cầu
Từ thuở ấy, nước tôi còn nô lệ
Máu Xô-viết mới đầm đìa đất Nghệ
Tôi lớn lên, nhưng chưa được làm người
Thèm một quê hương, một mảnh đất, khoảng trời
Vời vợi Diên An, mộng mười sáu tuổi!
Từ ấy, đã biết bao đèo suối
Chúng tôi đi, theo lối các anh đi
Mười lăm năm cách mạng trường kỳ
Chín năm lại trường kỳ kháng chiến
Như các anh, đã đi, đã đến
Như các anh, giành biển, giành trời
Hai ngọn cờ đỏ máu thơm tươi
Chiến thắng ôm nhau, biên cương mở hội.

                        *
                    *      *

Hôm nay tôi đi từ Hà Nội
Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà
Con tàu đưa tôi đến Trung Hoa:
Bốn hướng mênh mông, bao la trời đất
Ồ tất cả của ta đây, sướng thật!
Bánh xe quay trong gió, bánh xe quay
Cuốn hồn ta như tỉnh như say
Như lịch sử chạy nhanh trên đường thép
Đưa ta đến một ngày tuyệt đẹp.

Ôi, buổi bình minh dậy dọc đường
Mướt xanh bờ liễu, vút hàng dương
Trắng phau nội cỏ cừu phơi tuyết
Ngào ngạt đồng xuân mịn phấn hường
Vui nhỉ tiếng cười quanh giếng máy
Hoa đào đôi bím nở trong sương
Làng hay phố đó, tường vôi mới
Băng đã tan trên dòng Trường Giang…

                        *
                    *      *

Mặt trời lên, nắng chói lưng đồi
Hết khổ rồi em nhỉ, Hỉ Nhi ơi!
Em mặc áo hoa, em đi hài gấm
Em nói em cười, má em đỏ thắm
Em đẹp em thơm như quả táo đầu cành
Phơi phới đời em cao vút như dương xanh
Trung Quốc đó. Sức thanh xuân bừng dậy
Có phải chăng xưa nàng tiên nữ ấy
Mấy nghìn năm đày đọa tháp Lôi Phong
Vươn mình lên, rực rỡ dưới cờ hồng!
Trung Quốc đó. Bàn tay nào huyền diệu
Đã nắn lại cả dung nhan dáng điệu:
Mặt đồng khô xoá sạch những bờ ngăn
Như mặt người tươi dãn những đường nhăn.
Gót chân bước trên đường xanh nhún nhảy
Như nhịp trống ương ca, như biển ngời sóng chạy!

                        *
                    *      *

Văn Thiên Tường ơi!
Nếu anh sống lại
Đến bên bờ Bột Hải
Thăm Sơn Hải Quan
Anh sẽ không còn khóc mãi
Nàng Mạnh Khương xưa mùa đông
Bơ vơ đi mang áo rét cho chồng
Đắp Trường thành vạn lý!()
Tôi đã gặp Mạnh Khương nhiều chị
Khắp công trường rộn rã như ong
Vui chồng vui vợ
Vai gánh vai gồng
Bạt núi khơi sông
Mùa đông không lạnh nữa
Tưng bừng đuốc lửa thâu đêm
Cướp thời gian, tay búa tay liềm!
Ôi hai chữ Tự do: đôi hài vạn dặm
Đôi cánh thần tiên bay lên xanh thẳm
Tôi đã trông, tôi đã thấy: nơi đây
Hai mươi năm nhảy vọt một ngày
Sáu trăm triệu bàn tay: một núi
Thép gang luyện từ bùn lầy, than bụi!
Quang vinh thay, Đảng những con người
Cờ đỏ giương cao, đứng dậy làm Trời
Tia lửa nhỏ đốt cháy đồng cỏ rộng!
Tôi đã thấy: ngày xưa đâu đó
Một tia lửa đỏ
Trong xóm nhỏ Tương Đàm3

Cháy lan dần, đỏ khắp Hồ Nam
Thành ngọn lửa hôm nay: Trung Quốc
Soi sáng phương Đông, châu Phi, châu Úc
Lửa dâng cao lửa Cách mạng tháng Mười
Rát mặt loài lang nhưng ấm dạ loài người!

Sáng thêm nữa, đời đời, ngọn lửa
Của Trung Hoa, của chúng ta, tất cả!
Của chúng ta, muôn ngọn lửa hãy lên cao
Cho cả địa cầu thành một ngôi sao!

                                                             1956 – 1959

1 Mấy lời của Mao Chủ Tịch
2 Chuyện ngày xưa, có nàng Mạnh Khương mùa đông mang áo cho chồng đắp trường thành vạn lý. Tìm không thấy chồng đâu, tuyệt vọng nhảy xuống biển Bột Hải mà chết. Nhà thơ Văn Thiên Tường thương thân nàng, làm mấy câu thơ còn ghi ở Sơn Hải Quan:
          Tần hoàng an tại tai
          Vạn lý trường thành trúc oán
          Khương nữ vị vong giả
          Thiên thu phiến thạch minh trinh
     Tạm dịch:
          Vua tần ngồi yên sao đành
          Oán xây vạn lý trường thành
          Khương nữ nàng ơi không chết
          Nghìn thu bia đá chữ trinh
3 Tương Đàm: quê hương Mao Chủ Tịch

Tư Liệu Hình Ảnh