Bảo tàng Tố Hữu
Tác phẩm

 BA MƯƠI NĂM ĐỜI TA CÓ ĐẢNG 

     (trích)  

Anh chị em ơi!
Ba mươi năm đời ta có Đảng
Hôm nay ôn lại quãng đường dài...
     Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay
Ra sông nhớ suối, có ngày nhớ đêm
Mùa xuân đó, con chim én mới
Rộn đồng chiêm, chấp chới trời xanh
     Đời ta gương vỡ lại lành
Cây khô cây lại đâm cành nở hoa.

                        *
                    *      *

Thuở nô lệ, thân ta nước mất
Cảnh cơ hàn, trời đất tối tăm
     Một đời đau suốt trăm năm
Chim treo trên lửa, cá nằm dưới dao!
Giặc cướp hết, non cao biển rộng
Cướp cả tên nòi giống tổ tiên
     Lưỡi gươm cắt đất ngăn miền
Non sông một khúc ruột liền chia ba.
Lũ bán nước lột da dân nước
Tan mồ cha cũng rước voi giày
     Máu đà nhúng đỏ bàn tay
Biết chi đau đớn cỏ cây đồng bào!

Ôi nhớ những năm nào thuở trước
Xóm làng ta xơ xác héo hon
     Nửa đêm thuế thúc trống dồn
Sân đình máu chảy, đường thôn lính đầy.
Cha trốn ra Hòn Gai cuốc mỏ
Anh chạy vào Đất Đỏ làm phu
     Bán thân đổi lấy đồng xu
Thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng!
Con đói lả ôm lưng mẹ khóc
Mẹ đợ con đấu thóc cầm hơi
     Kiếp người cơm vãi cơm rơi
Biết đâu nẻo đất phương trời mà đi!

                        *
                    *      *

Lần đêm bước đến khi hừng sáng
Mặt trời kia! Cờ Đảng giương cao!
     Đảng ta, con của phong trào
Mẹ nghèo mang nặng khổ đau khôn cầm,
Như đứa trẻ sinh nằm trong cỏ
Không quê hương, sương gió tơi bời
     Đảng ta sinh ở trên đời
Một hòn máu đỏ nên Người hôm nay.

[…]

Chín năm nắng núi mưa ngàn
Nắng mưa có Đảng, cơ hàn có nhau
Nhớ những lúc hầm sâu địch hậu
Nhớ những đêm theo dấu đường dây
     Giặc lùng, giặc quét, giặc vây
Có dân, có Đảng đêm ngày vẫn vui,
Làng kháng chiến không lui một bước
Nhổ sạch đồn cho nước ta yên
     Chín năm làm một Điện Biên
Nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng!

Ôi Tổ quốc, vinh quang Tổ quốc!
Ngàn muôn năm dân tộc ta ơi!
     Việt Nam anh dũng sáng ngời
Ánh gươm độc lập giữa trời soi chung.
Hỡi ai kiếp bần cùng nô lệ
Hãy đứng lên mà bẻ xiềng gông!
     Tự do đã nở hoa hồng
Trong dòng máu đỏ, trên đồng Việt Nam...

                        *
                    *      *

Đường hạnh phúc gian nan lắm khúc
Đời đấu tranh không lúc dừng chân
     Đã rằng vì Nước vì Dân
Nước Dân còn khổ thì thân sướng gì?
Đường giải phóng mới đi một nửa
Nửa Mình còn trong lửa nước sôi
     Một thân không thể chia đôi
Lửa gươm không thể cắt rời núi sông
Gươm nào chém được dòng Bến Hải?
Lửa nào thiêu được dải Trường Sơn?
Căm hờn lại giục căm hờn
Máu kêu trả máu, đầu van trả đầu!
     Miền Nam đi trước về sau
Bước đường cách mạng dài lâu đã từng
Đước đã mọc thành rừng gỗ cứng
Gió càng lay càng dựng Thành đồng
     Trăm sông về một biển Đông
Bắc Nam lại sẽ về trong một nhà!

[…]

     Ba mươi năm bước đường qua
Đời ta có Bác xông pha dẫn đường
Người đi trước, nghìn sương muôn tuyết
Dắt dìu dân, nước Việt Nam ta
     Bạc phơ mái tóc người Cha
Ba mươi năm Đảng nở hoa tặng Người.

                                            26 11 1959


Tư Liệu Hình Ảnh