Bảo tàng Tố Hữu
Tác phẩm

                EM ƠI, BA LAN...

Em ơi, Ba Lan mùa tuyết tan
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn
Anh đi, nghe tiếng người xưa vọng
Một giọng thơ ngâm, một giọng đàn.

Có phải Sô-panh tình chứa chan
Nâng đàn ca Cô gái Ba Lan1
Có phải A-đam hồn vĩ đại
Bay trên đầu thế kỉ nhân gian2...

Em đi cùng anh lên thành xưa
Vác-sa-va ấm nắng ban trưa
Nét vàng lịch sử vừa tươi lại
Trong cuộc hồi sinh, tạnh gió mưa.

Hãy nghe em, từng viên đá lát
Những con đường, tiếng hát đau thương
Ba Lan, Ba Lan
Thịt da đã bao lần tan nát
Nước mất, tim về vọng cố hương3.

Hãy nghe em, từng viên ngói đỏ
Những mái nhà phố cũ hồi xuân
Máu đã quyện, em ơi, trong đó
Máu Ba Lan và máu Hồng quân!

Ôi máu đọng mười lăm năm trước
Bốn triệu hồn kêu Nước trong đêm
Em ơi em, làm sao quên được
Ốt-sơ-ven-xim, Ốt-sơ-ven-xim4!

Nhớ nghe em, những đôi giày nhỏ
Tưởng còn đi chập chững chân son
Những mái tóc vàng tơ đóng bó
Dệt thành chăn rợn bóng oan hồn!

Anh đã đến quê em Cra-cốp5 
Như quê anh, lộng lẫy cung đền
Hồng quân cứu Va-ven xinh đẹp
Như Thạch Sanh đánh ó cứu nàng tiên.

Anh đã đến quê em Ban-tích
Sóng ngời xanh, ngọc bích biển khơi
Đã xoá sạch những ngày Đăng-dích6
Màu Ba Lan trong trắng đỏ tươi.

Khắp quê em, mùa xuân đến rồi
– Dù đêm qua chút tuyết còn rơi
– Hỡi người chị bên đường quét tuyết
Xuân đến rồi, nắng đỏ trên môi.

Nắng trên cao cần trục xây nhà
Nắng lưng tàu phấp phới đi xa
Nắng đỏ ngực anh, người thuỷ thủ
Đẹp như lò Nô-va Hu-ta7

Khắp quê em, mùa xuân mang tên
Những người con đẹp của trăm miền
Hôm nay gọi nhau về Đại hội8
Mở thêm đường, đi lên, đi lên.

Mùa xuân đó, quê em ấm áp
Chân người đi, vào cuộc đời chung
Ngựa đang kéo đồng lên hợp tác
Đường ta đi tấp nập vô cùng!

Em ơi, Ba Lan mùa tuyết tan
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn
Anh đi, nghe tiếng đàn xuân ấy
Ca ngàn năm: Ba Lan, Ba Lan...
             
                                            Tháng 4 – 1959 

 

1 Cô gái Ba Lan: bản nhạc nổi tiếng của Fréderic Chopin (Sô-panh), nhạc sĩ thiên tài Ba Lan.

2 Ý một câu thơ của Adam Mickiewicz, nhà thơ lớn của Ba Lan:
     Tôi vươn lên, bay lên, trên đầu thời đại
     Trên loài người...    

3 Nhạc sĩ Chopin mất ở Pháp, trái tim của ông được đưa về Ba Lan, đặt trong một nhà thờ, khi quân phát xít Đức đánh đến, nhân dân đem cất giấu trái tim ấy, đợi đến ngày Ba Lan được giải phóng mới đem trái tim về lại nhà thờ.

4 Ốt-sơ-ven-xim: (tiếng Đức gọi là Auschwitz) một trong những trại tập trung ghê tởm nhất của phát xít Đức, nơi đã giết bốn triệu người, cả trẻ em và phụ nữ của hai mươi tám nước.

5 Cra-cốp: (Kraków) kinh đô xưa của Ba Lan, có lâu đài Wawel (Va-ven) rất đẹp đã được Hồng quân Liên Xô cứu thoát khỏi sự phá hoại của phát xít Đức.

6 Thành phố hải cảng Gdańsk (Gờ-đanh-xcơ) của Ba Lan được gọi là “hòn ngọc của biển Ban Tích” trước kia bị người Đức khống chế và đặt tên là Danzig (Đăng-dích).

7 Nô-va Hu-ta: (Nowa Huta) nơi xây nhà máy gang thép lớn mang tên V.I. Lenin, do Liên Xô giúp cho Ba Lan.

8 Đại hội lần thứ ba Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan (10 – 3 – 1959).

 


Tư Liệu Hình Ảnh